Beograd je u 16. veku bio jedini grad na Balkanskom poluostrvu koji je imao štampariju, a prva je bila upravo Beogradska štamparija, koju je osnovao u svom domu knez Radiša Dmitrovič.
Prva i jedina knjiga koja je izašla iz ove štamparije je i ujedno najstarija knjiga ikada odštampana u Beogradu, čiji primerci i dalje postoje. U pitanju je Beogradsko Četvorojevanđelje, čije je štampanje završeno 17. avgusta 1552. godine (odnosno 4. avgusta prema julijanskom kalendaru). Inače godina štampanja obeležena je kao 7060, a u pitanju je vizantijski sistem računanja vremena.
Majstor za štampu bio je jeromonah Mandarije. Nije poznato gde i kada je savladao ovaj zanat, ali je poznato da je sam pripremao kalupe, gravirao ploče za ilustracije ornamenata, sačinjavao tekstualnu formu i otiskivao knjige.
Nakon smrti Radiše Dmitrovića, Beogradsku štampariju preuzima Dubrovčanin Trojan Gundulić koji je istu preneo u svoju kuću. Knjiga je završena, ali je štamparija ubrzo nakon toga ugašena, jer posao štampanja nije bio profitabilan.
SADRŽAJ KNJIGE
Kniga sadrži četiri kanonska jevanđelja – Jevanđelje po Mateju, Jevanđelje po Marku, Jevanđelje po Luki i Jevanđelje po Jovanu. Ispred svakoga nalazi se predgovor i spisak glava. Na poslednjih 25 stranica nalazi se uputstvo o čitanju pojedinih jevanđelja, popis za razne potrebe i službe i uputstvo za čitanje vaskrsnih jevanđelja po glasovima.
Na poslednja dva lista nalaze se informacije koje svedoče o Beogradu iz tog doba. Navodi se da je štampanje započeo knez Radiša Dmitrović, ali da je nakon njegove smrti nastavio Dubrovčanin Trojan Gundulić. Naravno, spominje se i „grešni, mnogo okajani i poslednji među monasima, jeromonah Mardarije iz manastira zvanog Mrkšina crkva“.
PREOSTALI PRIMERCI
Nije poznato u koliko primeraka je štampana knjiga, ali se zna da je sačuvano oko 40 primeraka, od kojih se 14 nalazi u Beogradu. Knjiga je zaštićena zakonom kao kulturna baština od izuzetnog značaja. Najbolje očuvan primerak deo je zbirke Muzeja grada Beograda, a primerke imaju i Biblioteka grada Beograda, Narodna biblioteka Srbije, Univerzitetska biblioteka Svetozar Marković i Beogradska patrijaršija.
Ono što je zanimljivo jeste da ne postoje dva ista sačuvana primerka. U nekima nedostaju pojedine strane, u nekima postoje različite beleške na marginama ili rukom rađeni crteži. Takođe i pri samoj štampi knjige su se razlikovale po koricama, odnosno za bogatije kupce rađene su skuplje korice.
Nekoliko slika iz ove knjige možete pogledati na LINKU.
izvor: Wikipedia
Najnovije na Beograd uživo:
- NAKON SUDARA AUTOMOBIL ULETEO U IZLOG, POVREĐENA JEDNA OSOBA
- RADOVI KOD BUBANJ POTOKA – OTVORENA JEDNA SAOBRAĆAJNA TRAKA
- SUTRA BEZ VODE POTROŠAČI NA VOŽDOVCU
- POSKUPLJUJE I VODA I SMEĆE I KANALIZACIJA I GREJANJE..
- DVA MUŠKARCA ISKLJUČENA IZ SAOBRAĆAJA ZBOG ALKOHOLA I NARKOTIKA